استارتاپها و سازمانها توکن را در چهارچوب استراتژیها و نیازمندیهای کسبوکارشان ایجاد میکنند تا از این طریق تعاملشان را با کاربران را افزایش دهند. از توکنها اغلب برای جذب سرمایه اولیه بهره گرفته میشوند و ایجاد، توزیع، فروش و گردش آنها در فرایند عرضه اولیه کوین (ICO) دردسترس کاربران قرار خواهد گرفت. البته توکنها ممکن است در نقشهای دیگری نیز ظاهر شوند و یعنی مثلا بستر توسعه پروژه را هم فراهم کنند.
وقتی استارتاپها برای جذب سرمایه توکن عرضه و توزیع میکنند، میکوشند از میان سرمایهگذاران سرمایه لازم را برای اجرای پروژههایشان گرد آورند.
توکنها را میتوان در چهار دسته طبقهبندی کرد: ۱. توکن بهادار (Security Token)؛ ۲. توکن کاربردی (Utility Token)؛ ۳. توکن پرداخت (Payment Token)؛ ۴. توکن سهامی (Equity Tokens). البته ممکن است یک توکن در بیشاز یکی از این دستهها قرار بگیرند. اگر میخواهید از انواع توکن و سودوزیان سرمایهگذاری در آنها سردربیاورید این یادداشت را حتما بخوانید.
۱. توکن بهادار (Security Token)
توکن بهادار مانند سهام است؛ زیرا ارزش آن از داراییهایی غیر از خودش حاصل میشود و پروژه آنها زیرنظر سازمانهای دولتی یپش برده میؤود و از قوانین دولتی پیروی میکنند. بنابراین، چنانچه شرکت نتواند وعدههایش را عملی کند و در اجرای پروژه با شکست روبهرو شود، مراجع قانونی آن را پیگیری میکنند. این دسته از توکنها ازنظر سرمایهگذاری حاشیه امن فراوانی دارند.
۲. توکن پرداخت (Payment Token)
توکن پرداختی، کارکردی ندارد بهجز پرداخت برای محصولات یا خدمات و کاربران با خرید آن میتوانند در فضای اینترنت محصول یا خدماتی بخرند. ارزش این دسته از توکنها نوسانی ندارد و اغلب ارزش یکسانی دارند.
۳. توکن سهامی (Equity Tokens)
به مجموعه توکنهایی گفته میشود که نشاندهنده سهام در شرکت ارائهکننده همان توکن است. این دسته توکنها، به توکنهای بهادار شبیهاند، با این تفاوت که فقط در شرکت ارائهدهنده اعتبار دارد و تابع قوانین خاصی نیستند. شمار کمی از شرکتها برای جذب سرمایه به توزیع توکن سهامی رو آوردهاند؛ زیرا عموم مردم آنچنان به آن اعتماد ندارند.
۴. توکن کاربردی (Utility Token)
توکن کاربردیها به خرید سهام و مشارکت در سود و زیان شرکت شباهتی و ربطی ندارند. مالک توکنهای کاربردی به نسبت میزان توکنهای دراختیارش در آینده از خدمات و محصولات شرکت بهرهمند خواهد شد.
توکن کاربردی یکی از انواع توکنهای کریپتویی است و به دارندگانشان امکان میدهند به با بهرهگیری از شبکههای بلاکچین به خدمات و محصولات دسترسی داشته باشند.
توکنهای کاربردی نوعی کوپن یا رسید هستند و نشانگر میزان خاصی از دسترسی به کالا یا خدمتی هستند که دارندهی توکن در قبال خرج کردن آنها بهدست میآورد.
برای مثال از تتر میتوان برای دسترسی یافتن به دپز(اپلیکیشنهای غیرمتمرکز) استفاده کرد یا از آن برای پرداختها در به قراردادهای هوشمندی که بر روی شبکه بلاکچین وجود دارند بهره گرفت.
از برخی توکنهای کاربردی گاهی برای دادن پاداش یا امتیاز به کاربر هم استفاده می شود. مثلا کاربران اپلیکیشن BAT اگر آگهیهای تجاری موجود در این برنامه را تماشا کنند، توکن مخصوص این برنامه را دریافت میکنند که از آن میتوانند برای دریافت سرویسهای ویژه یا خدمات دیگر موجود در شبکه BAT استفاده کنند.
از توکن های کاربردی معمولا در عرضههای اولیه برای تامین مالی پروژههای موجود بر روی بلاکچینها نیز استفاده میشود. آنها که توکن کابردی دارند میتوانند در تامین مالی پروژههای موجود بر روی بلاکچین شرکت کرده، و به بخشی از توکن یا کوین های آن پروژهها دسترسی مخصوص پیدا کنند.
مشهورترین نوع استاندارد توکن کاربردی توکن ERC-20 است که بر روی شبکه اتربوم قرار دارد . و حدود ۸۲۹ پروژه از سال ۲۰۲۰ بر روی آن فعال است .
از آنجایی که توکنهای کاربردی به یک کالا یا خدمت خاص دسترسیای فراهم میکنند، ارزش آنها به میزان استفاده و محبوبیت آن کالا یا خدمت گره خورده است.
هرچهکه افراد بیشتری از آن کالا یا خدمت خاص استفاده کنند، میزان تقاضا برای آن پروژه بیشتر و آن توکن ارزشمندتر میشود و طبعا اگر میزان تقاضا برای آن خدمت یا کالا کاهش پیدا کند ارزش توکن هم به طبع کاهش پیدا می کند.
اگر چه توکن های کاربردی می توانند ابزار خوبی برای تامین نقدینگی یک پروژه در حال رشد باشند، اما ریسکهایی دارند. مثلا برخی از پروژهها اهداف غیرقابل دسترسی را اعلام کردهاند که از رسیدن به آن عاجزند و نهتنها سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه را فراهم نميکنند، که بهدلیل خلاء قانونی در این زمینه وضع بسیاری از سرمایهگذاران را زیانبار و آنها را ناامید میکنند
پروژههای بی شماری وجود دارند که از توکنهای کاربردی استفاده می کنند. مانند Chain Link,Ziliqa,BAT,Chiliz .